Blockchain teknolojisinde bloklar POW sisteminde madenciler tarafından mine edilerek(kazılarak) veya POS sisteminde validatörler(Staker’lar) sayesinde doğrulanarak üretilir. Blok üretme sürecinde miner’lar gelen işlemlerin gerçekleşmesini ve blockchain’in devamlılığını sağlarlar. Bu işlem esnasında kazdıkları blokların içine coin veya token üzerinde yapılan gönderim işlemlerini eklerler. Transaction’ları (işlemleri) bloklara ekleme esnasında işlemi yapan kişiden belli bir fee ücreti alırlar. Scalability(ölçeklenebilirlik) makalemizde bahsettiğimiz gibi, on-chain işlemlerin artması, ağın tıkanıklığını arttırır, bu durum işlemlerin gerçekleşme süresinin uzamasına ve madencilere ödenen fee ücretlerinin artmasına sebep olur.

1-On-Chain

On-chain kelime anlamı “zincir üzerinde” dir. Block zincir üzerinde yapılan işlemin blok zincire işlenerek gerçekleşmesine on-chain işlem denir. Günlük hayatta bir cüzdandan diğer bir cüzdana herhangi bir bitcoin transferi yaparak aslında on-chain işlem yapmış oluruz. Bazı DEX’ler On-chain işlemler üzerinden takasları gerçekleştirir ve her işlem için madencilere ayrı ayrı fee verilmesi gerekir. Bu tarz DEX’lerde işlem ücreti ve işlem süresi fazladır. Bu sebeplerden dolayı fazla kullanışlı değillerdir. 

2-Off-Chain

Off-chain kelime anlamı “zincir dışı” dır. Off-chain işlemler varlıkların ikinci katman çözümlerine taşınarak zincir dışında gerçekleşmesi anlamına gelir. Bu tür işlemlerde madencilerin işlemi doğrulamalarına gerek yoktur. İşlemler ikinci katman çözümlerini oluşturan kodlar vasıtasıyla gerçekleşir. Hydranet DEX, ikinci katman çözümlerinden lightning network(bitcoin için) protokolünü ve connext (ethereum için) protokolünü kullanır. İşlemler zincir üzerinde değilde zincir dışında, yani ikinci katmanda, gerçekleştiği için transaction’lar block explorer’larda gözükmezler, off-chain işlemlerde madencilere fee ödemeye gerek yoktur, ağın tıkanıklığından etkilenmezler.

3-Sonuç

Bir btc’yi on-chain ve off-chain olarak gönderdiğimiz iki ihtimali inceleyelim. On-chain işlemde transfer iki onay için yaklaşık 20 dakika sürer ve madencilere yaklaşık 10 dolarlık bir fee ücreti ödememiz gerekir. İkinci katman çözümü olan lightning network protokolünde off-chain olarak gerçekleşen işleme baktığımızda, işlem anlık olarak gerçekleşir (birkaç saniye içinde) ve madencilere fee ücreti vermeye gerek yoktur. Bitcoin ve Ethereum ağları, geçmişte yaşanan yoğun işlem trafiğindeki verdikleri sınava göre işlem miktarlarının artması durumunda ağın yoğunluğunu kaldırabilecek kapasitede değillerdir. Bu sebepledir ki son yıllarda ikinci katman çözümlerine odaklanan projelerin sayısında patlama yaşanmıştır ve bu alanda rekabet artmıştır. Günümüzde Bitcoin ve Ethereum’un ölçeklenme sorununu çözmek amacıyla ortaya çıkan çok sayıda proje vardır. Hydranet projesi ise bu alandaki eksiklikleri ve gereklilikleri önceden görerek ikinci katman çözümlerini kullanan üçüncü katman merkeziyetsiz borsası üzerinde çalışmalarını devam ettirmektedir.